Dark Secrets  | બીજા નોરતાંના દિવસે અકોલી વિસ્તારમાં ચાલતા એક ભવ્ય ગરબાના સ્થાનેથી જાનકી નામની એક છોકરીનું અપહરણ થઈ જાય છે. જાનકી એને જોઈને પૂછે છે કે કોણ છે તું ત્યારે એ પુરષ ખંધુ હસતા જવાબ આપે છે કે ‘રાવણ… રાવણ છું હું.’

આવી રીતે દરરોજ કોઈને કોઈ ગરબાના સ્થાનેથી એક છોકરીનું રાવણ નામના વ્યક્તિ દ્વારા અપહરણ થાય છે. શહેરમાં હાહાકાર મચી જાય છે. રાવણને શોધવા વીસ જણની એક ટુકડી બનાવવામાં આવે છે. જેના ચીફ હોય છે ઈન્સપેક્ટર ઘેલાણી. નવમાં નોરતેં પરાવિસ્તારના ગરબામાંથી સીતા નામની એક છોકરીનું અપહરણ થઈ જાય છે અને ત્યાંથી ચીઠ્ઠી મળે છે. જેમાં લખ્યુ હોય છે કે, ‘હું રાવણ છું. દશેરાના દિવસે રાવણ દહનના સ્થાને હું તમારી સામે આવીશ અને રામને હણીશ.’ રાવણ દહન આડે માત્ર ગણતરીના કલાકો બાકી છે અને રાવણ ગાયબ છે….. હવે આગળ….)

આજે વિજ્યા દસમી હતી. વિજયનો દિવસ. પણ ઈન્સપેક્ટર ઘેલાણી માટે આ વિજ્યાદસમી પરાજયના સમાચાર લઈને આવી હતી. એકે એક છાપામાં એમની નાકામીના સમાચારો છપાયા હતા. ગઈ રાત્રે નવમાં નોરતે સીતા ગુમ થઈ પછી એ રાતભર ઉંઘ્યા નહોતા. અને આ સમાચારોએ એમની રહી સહી ઉંઘ પણ ઉડાડી દીધી.

એ વારંવાર રાવણની ચીઠ્ઠી વાંચ્યા કરતા હતા. ચીઠ્ઠીના શબ્દો શબ્દવેધી બાણ બનીને એમેને વિંધી રહ્યાં હતા. એણે પડકાર ફેંક્યો હતો કે, ‘દશેરાના દિવસે રાવણ દહનના સ્થાને એ જરૂર આવશે અને રામને હણશે…’

સીતાનું હરણ થયા પછી ભગવાન રામ જેટલા વ્યથિત નહીં થયા હોય એટલા વ્યથિત આ સીતાના હરણ પછી ઘેલાણી હતા. એમની પાસે હવે માત્ર બાર તેર કલાક જેટલો જ સમય હતો. આજે સાંજે સાત વાગ્યે શહેરના ફુટબોલ ગ્રાઉન્ડમાં રાવણ દહનનો ભવ્ય કાર્યક્રમ હતો. આખુ શહેર ત્યાં ઉમટવાનું હતું. એ હજ્જારોની ભીડમાંથી રાવણને શોધવો એ ઘાંસની ગંજીમાંથી સૂઈ શોધવા કરતાંય કપરું કામ હતું. પણ છતાં ઘેલાણીએ કરવાનું હતુ.

એક તો રાવણને શોધવાનું ટેન્શન, સમય ઓછો અને પાછું જનતા અને નેતા બંનેનું દબાણ. કમિશ્નર સાહેબ ઉધડો લઈ રહ્યાં હતા અને પોલિટિશીયનો ગાળો દઈ રહ્યાં હતા.

પોલીસ સ્ટેશનની બહાર લોકોનું ટોળુ ઘેલાણીના નામના છાજીયા લઈ રહ્યુ હતું. બધાને એમ જ હતુ જાણે પોલીસ સ્ટેશન એટલે અલ્લાદીનનો ચિરાગ અને પોલીસ એટલે જીન. ઓર્ડર કરો એટલે ‘હુકુમ મેરે આકા’ કરીને હાજર થઈ જાય અને કહો એને શોધી લાવે. ઘેલાણીના નામના છાજીયાથી અકળાયેલા નાથુએ બહાર જઈ ટોળાને જાટકી નાંખ્યુ, ‘ભાઈઓ, અમે કંઈ જાદુગર નથી. આ કંઈ સી.આઈ.ડી.ની સિરિયલ નથી કે એ.સી.પીના ઓર્ડર મુજબ સુરાગ મળવા માંડે અને ગુનેગાર પકડાઈ જાય.’ પણ ટોળુ શાંત ના થયુ.
આ દબાણ વચ્ચે ઘેલાણીએ હવે કામ કરવાનું હતું. એ હવે પોલીસ સ્ટેશનની બહાર જવા માંગતા નહોતા. એમને ખ્યાલ આવી ગયો હતો કે આ માણસને પકડવા કળની જરૂર છે બળની નહીં. પોતાના નામની હાય હાયના શોરબકોર વચ્ચે એ વિચારે ચડ્યા. ખુરશીમાં બેસી, ફાંદ પર એક હાથ મુકી એ ઘટનાની ભીતરમાં સરકતા ગયા. લગભગ કલાકેક વિચાર્યા પછી એમને લાગ્યુ કે આ દરેકે દરેક ઘટનામાં કોઈક કોમન ફેક્ટર તો હોવુ જ જાેઈએ. દરેક અપહરણ થયા પહેલા ઘટના સ્થળે કોઈ એક વ્યક્તિ કે ચીજ એવા હોવા જાેઈએ જે સર્વ સામાન્ય હોય. કંઈક વિચારીને એમણે નાથુને બુમ મારી, ‘નાથુ…ઉઉઉઉ!’

નાથુએ બહાર જઈ ટોળાને જાટકી નાંખ્યુ, ‘ભાઈઓ, અમે કંઈ જાદુગર નથી. આ કંઈ સી.આઈ.ડી.ની સિરિયલ નથી કે એ.સી.પીના ઓર્ડર મુજબ સુરાગ મળવા માંડે અને ગુનેગાર પકડાઈ જાય.’ પણ ટોળુ શાંત ના થયુ.

‘જી, સાહેબ!’

‘આપણી પાસે બધા જ ગરબાની ડીવીડી છે ને?’

‘હા, સાહેબ! સીતાના મહોલ્લા સિવાય બધા ગરબાની ડિવીડી છે.’

‘મારે ફરીવાર એ જાેવી છે ચાલું કર!’

પહેલી ત્રણ ડીવીડી જાેતા જ ઘેલાણીએ કોમન ફેક્ટર પકડી પાડ્યુ. બસ હવે બાકીની ત્રણ ડીવીડીમાં પણ આ જ કોમન ફેક્ટર નીકળી જાય એટલે વાત પૂરી. બાકીની ત્રણ ડીવીડીમાં એમણે ફક્ત નજર જ નાંખવાની હતી. કલાક બાદ બાકીની ત્રણ ડીવીડી જાેઈ એ એમની ભરેલી ફાંદ સાથે ખૂરશીમાંથી ઉછળી પડ્યા, ‘યેસ, આઈ હેવ ગોટ ઈટ….! નાથુ, રાવણ પકડાઈ ગયો અને એની લંકાનું સરનામુ પણ જડી ગયુ.’
‘વ્હોટ! શું વાત કરો છો સર! ’

‘હા, મારો તર્ક સાચો હશે તો આજે સાંજે ખરા અર્થમાં રાવણ દહન કરીશું. તું ફટાફટ આપણી ટૂકડીને અહીં બોલાવી લે. આપણે થોડી તપાસ કરવાની છે. હજુ બાર વાગે છે. રાવણ દહન સાંજે સાત વાગે છે. આપણી પાસે હજુ સાત કલાક જેટલો સમય છે. ’

અડધા કલાકમાં ટૂકડી હાજર થઈ ગઈ હતી. કોણે શું કરવાનું છે એ બધું જ ઘેલાણીએ ટૂંકમાં સમજાવી દીધું. સૂચના મળતા જ બધા પોત પોતાને કામે નીકળી ગયા. ઘેલાણી અને નાથુએક ચોક્કસ જગ્યાએ ગયા. એક વ્યક્તિને મળ્યા અને કેટલાંક પ્રશ્નો પૂછ્યા.

બપોરના ત્રણ વાગ્યે રાવણ કોણ હતો એ સમગ્ર વાત ઘેલાણીના મગજમાં ક્લીઅર થઈ ગઈ હતી. અને કદાચ છોકરીઓનો અને રાવણનો પતો પણ મળી જાય એમ હતું. બપોરે ત્રણ વાગે ઘેલાણી અને બીજા બેચાર વિશ્વાસુ અધિકારીઓ અમદાવાદથી પચાસ કિલોમીટર દૂર આવેલા નાયકગઢ જવા નીકળ્યા. ત્યાં જઈને જે જાેયુ, જે સાંભળ્યુ એ ચોંકાવી દે તેવું હતું. પણ રાવણ હજુ ગુમ હતો… આ દુનિયાની ભીડમાં…

***

રામનો રથ રાવણના પૂતળા તરફ આવી રહ્યો હતો અને પેલી તરફ સ્ટેજ પર ઉભેલા રાવણે હળવેક રહીને એના ખેસમાં ખોસેલી રીવોલ્વર કાઢી. ઘેલાણીએ ક્ષણનોય વિલંબ કર્યા વગર એમની રીવોલ્વર કાઢીને રાવણના ખભામાં બે ગોળીઓ ધરબી દીધી.

સાંજના પાંચ વાગ્યાથી જ ફુટબોલ ગ્રાઉન્ડની આસપાસ ભીડ એકઠી થવા લાગી હતી. ડ્રેસ્ડ અને સીવીલ ડ્રેસ્ડ મળીને લગભગ ત્રણસો પોલીસો ચેકિંગ કરી રહ્યાં હતા. રાવણે પોલીસને પડકાર ફેંક્યો હતો અને એ અહીં આવવાનો હતો એ વાત મિડિયા અને જાહેર જનતાથી ઘેલાણીએ છુપાવી હતી એટલે લોકો એનાથુી અજાણ હતા.

સાત વાગે તો હકડેઠઠ ભીડ જામી ગઈ. પડે એના કટકા જેવી સ્થિતી હતી. મેદાન વચ્ચો વચ્ચ સાઈઠ ફુટ ઉંચા રાવણનું પૂતળુ ઉભુ હતું. મેદાનના એક ખૂણે રામ લીલા ભજવાઈ રહી હતી. રામ લીલાના અંતિમ ભાગના સંવાદો ચાલુ હતા, થોડીવારમાં રામ અને રાવણનું યુદ્ધ ખેલાવાનું હતું અને અંતે સ્ટેજ પરના રામ રથમાં બેસીને રાવણના પૂતળા નજીક આવવાના હતા અને એને આગનું બાણ મારીને ખતમ કરવાના હતા.

ઘેલાણીએ આખા પ્રોગ્રામની ડિટેઈલ્સ મેળવી લીધી હતી. રામલીલા ભજવતા એક એક કલાકાર વિશે એમને નામ સહિતની તમામ માહિતીની જાણ હતી.

ઘેલાણી એક સાથે હજાર આંખે ચોતરફ જોઈ રહ્યાં હતા. એક વાર એ ચહેરો ક્યાંક નજરે ચડી જાય એટલે પતે. સમય વિતતો જતો હતો. સ્ટેજ પર ભજવાતી રામાયણમાં રામ અને રાવણનું યુદ્ધ શરૂ થઈ ગયુ હતું. પબ્લિક ચીચીયારીઓ પાડી રહી હતી. થોડીવારમાં છેલ્લો સીન પૂરો થયો. રામ રથમાં બિરાજ્યા અને પૂતળા તરફ આવવા નીકળ્યા. બધાનું ધ્યાન માત્ર રથમાં બેઠેલા રામ અને રાવણના પુતળા પર હતું. ઘેલાણીની ઘુમરાવા લેતી નજર અચાનક સ્ટેજ પર ઉભા રહેલા રાવણના પાત્ર પર ગઈ. અચાનક એમને ધ્રાસકો પડ્યો. હમણા થોડીવાર સુધી રાવણનું પાત્ર ભજવી રહ્યો હતો એ માણસ ગાયબ હતો એના સ્થાને બીજાે કોઈ માણસ રાવણના વેશમાં ઉભો હતો. એમણે ધારીને જોયુ. એ ધારતા હતા એ જ હતો. આ તરફ રામનો રથ રાવણના પૂતળા તરફ આવી રહ્યો હતો અને પેલી તરફ સ્ટેજ પર ઉભેલા રાવણે હળવેક રહીને એના ખેસમાં ખોસેલી રીવોલ્વર કાઢી. ઘેલાણીએ ક્ષણનોય વિલંબ કર્યા વગર એમની રીવોલ્વર કાઢીને રાવણના ખભામાં બે ગોળીઓ ધરબી દીધી.

થોડો હાહાકાર થયો. ચહલ પહલ થઈ. પણ ઘેલાણીએ પરિસ્થિતી સાચવી લીધી. જાણે કંઈ બન્યુ જ નથી એમ સિફત પૂર્વક રાવણને સ્ટેજની બેક સાઈડ લઈ ગયા. બાકીના પોલીસ અધિકારીઓએ પરિસ્થિતી સાચવી લીધી. પબ્લિકને સમજાયુ નહોતું કે શું થઈ ગયુ હતું. લોકો પાછા રાવણ દહનના ઉન્માદમાં સરી પડ્યા. બેક સ્ટેજમાં ઈન્સપેક્ટર ઘેલાણી, નાથુઅને બીજા બે ચાર અધિકારીઓએ રાવણના મુખ્ય મસ્તક પાસેથી દસ માથા અને મુકટ હટાવી લીધો, ‘રાવણ તું હણાયો….’ ઘેલાણી બોલ્યા. પેલો વ્યક્તિ કશું જ ના બોલ્યો. ઘેલાણી એની સામે બેઠા, ‘બોલ શા માટે તે આવુ કર્યુ?’

રાવણે પાંચ જ મિનિટમાં એનુ બયાન આપી દીધું. ઘેલાણી સહિત બધા જ અધિકારીઓ સ્તબ્ધ થઈ ગયા. નાથુકંઈક પૂછવા જતો હતો પણ ઘેલાણીએ ના પાડી. બહાર પબ્લિકની ચિચિયારીઓ પડી. રામે રાવણને બાણ મારી દીધુ હતું. રાવણનું પૂતળુ ભડભડ કરતું સળગવા માંડ્યુ. ફટાકડાના અવાજાેથી આકાશ ભેદાઈ ગયુ હતું. ઘેલાણીએ પરદો હટાવી જોયુ. રાવણ દહન પછી ટ્રાફિક અને ભીડને લીધે નીકળવું અધરુ પડશે. એમ વિચારી એ રાવણને લઈને સ્પેશિયલ રસ્તે બહાર નીકળ્યા. એ રસ્તો રાવણનું પુતળુ સળગતું હતું એની એકદમ નજીકથી પસાર થતો હતો. ઘેલાણીના હાથમાં ગુનેગાર રાવણનું કાંડુ હતું. એ આગળ હતા. પાછળ વળતા એમણે સળગતા રાવણ તરફ ઈશારો કરી જીવતા રાવણને કહ્યુ, ‘રાવણે મરવું જ પડે છે, રામના હાથે હારવું જ પડે છે, સમજ્યો.’

ત્યાંજ રાવણ એમના હાથમાંથી છટકીને સળગતા રાવણના પૂતળા તરફ દોડ્યો. પોલીસે ગોળી છોડી પણ એ અટક્યો નહીં. જતા જતા એ બોલ્યો, ‘ઈન્સપેકટર, રાવણ કદી મરતો નથી, એટલે જ તો દર દશેરાએ તમારે એને બાળવો પડે છે…. હું પાછો આવીશ… આ ખોળીયુ ભલે બળી જાય પણ રાવણનો આત્મા અમર રહેશે… હા…હા..હા.’ અને એક સગળતા રાવણના પૂતળામાં બીજાે રાવણ પણ વિલિન થઈ ગયો. ધુમાડો થઈ ગયો.

***

એ રામ પર હુમલો કરવાની તૈયારીમાં જ હતો અને મેં એને ગોળી મારી દીધી. રાવણનું પાત્ર ભજવતો માણસ છેલ્લો સીન પૂરો કરીને બેક સ્ટેજ ગયો ત્યારે એ એના સ્થાને સ્ટેજ પર આવી ગયો હતો. એણે અપહરણમાં પણ ઘણા લોકોનો ઉપયોગ કર્યો હતો એવું કબુલ્યુ છે. પણ અંતે જતી વખતે એ જાતે જ સળગતા રાવણની આગમાં સળગી મુઓ. આજે એક સાથે બે રાવણ સળગ્યા.’

‘સાહેબ, રાવણ તો સળગી ગયો. પણ આપણે ગુમ થયેલી છોકરીઓ ક્યાં?’ ૫ોલીસ સ્ટેશને જતી વખતે એક કોન્સટેબલે ઘેલાણીને પૂછ્યુ. એનો પ્રશ્ન સાંભળીને ઘેલાણી, અને નાથુએકબીજા સામે જાેઈને હસ્યા. ‘ભાઈ, તું અમને એટલાં મૂર્ખ માને છે. બધી જ છોકરીઓ સહિસલામત છે અને અમે એમને બચાવી લીધી છે. ’

રાવણ હણાયો એના સમાચાર આખા શહેરમાં આગ જેમ ફેલાઈ ગયા હતા. શું થયુ હતું અને કેમ થયુ હતું એ માટે કમિશ્નર સાહેબના આદેશથી રાત્રે ને રાત્રે જ એક પ્રેસ કોન્ફરન્સ ગોઠવી દેવામાં આવી હતી.

‘બોલો ઘેલાણી સાહેબ તમે આ ભયંકર ગુનેગારને પકડ્યો કેવી રીતે?’ એક પત્રકારે પ્રશ્ન પૂછ્યો.

ઘેલાણી ઉભા થયા અને બોલ્યા, ‘એને શોધવાનું ખરેખર કપરું હતું. હું હારી જવા જ આવ્યો હતો પણ છેક છેલ્લી ઘડીએ મને વિચાર આવ્યો કે આ બધી ઘટનામાં કોઈ કોમન ફેક્ટર હોવું જાેઈએ. એની તપાસ માટે મેં તમામ ગરબાની ડીવીડી જાેઈ. અને એમાંથી મને કોમન ફેક્ટર તરીકે જે વ્યક્તિ દેખાયો એ આ હતો. ગૌરશંકર!’

‘વ્હોટ? ગૌરી શંકર?’ પત્રકારોએ ચોંકીને પૂછ્યુ.

‘હા, ગૌરી શંકર. પંચ્યાસી વર્ષનો પૂજારી ગૌરી શંકર જ રાવણ હતો. મેં સૌથી પહેલા અકોલીના ગરબાની ડીવીડીમાં એને પૂજા કરતાં જોયો. એ પછી મેં નવરંગ પાર્ટીપ્લોટની ડીવીડી જાેઈ. એમાં પણ મને એ એક બહુરૂપીના રૂપમાં દેખાયો. એ પછી મે બધી જ ડીવીડી બહું જીણવટ પૂર્વક જાેઈ. દરેક ગરબાના સ્થળે એ જુદા જુદા વેશમાં હાજર હતો. મેં તાત્કાલિક તપાસ કરી અને અકોલી ગરબાના આયોજક મનસુખભાઈને પૂછપરછ કરી. એમની પાસેથી જાણવા મળ્યુ કે એ આ વર્ષે જ અહીં રહેવા આવ્યો હતો અને ગરબાના સ્થળની બાજુના ફ્લેટમાં રહેતો હતો. લોકોમાં એની છાપ એક ભલા અને દયાળુ એકાકી વૃદ્ધ તરીકેની હતી. આયોજકોએ આ વખતે પૂજા અને આરતીનું કામ એને સોંપ્યુ હતું. મેં એના ફ્લેટે છાપો માર્યો પણ એ ગાયબ હતો. તપાસમાં એ પણ જાણવા મળ્યુ કે અહીંથી પચાસ કિલોમીટર દૂર આવેલા નાયકગઢ ગામમાં રહેતો હતો. અમે તાત્કાલિક ત્યાં પહોંચ્યા ત્યાંથી એના બંદ ઘરમાંથી અમને આગવા થયેલી દીકરીઓ ગોંધી રાખેલી હાલતમાં મળી આવી. ૫કડાયા બાદ ગૌરી શંકરે કરેલી વાત મુજબ એ છોકરીઓને અહીં જ આસપાસમાં ગોંધી રાખતો હતો અને પછી તક મળતા પોલીસની નજર ચૂકવીને ગામડે લઈ જતો હતો. અમે એ તમામ છોકરીઓને નાયકગઢમાંથી છોડાવી પણ ત્યાં રાવણ નહોતો. એણે છેલ્લે રાજીવનગરમાંથી સીતાનું અપહરણ કર્યુ ત્યારે ચીઠ્ઠી લખી અમને પડકાર ફેંક્યો હતો કે એ રાવણદહનમાં આવશે અને રામને મારશે. અમે ત્યાં પૂરતો બંદોબસ્ત ગોઠવી દીધો. પણ હજ્જારો માણસોની ભીડમાં એને ખોળવાનું મુશ્કેલ હતું. પબ્લિકમાં જાહેરાત કરીએ તો પણ હાહાકાર થઈ જાય. મારી ચકોર નજર એને શોધી રહી હતી. એવામાં મેં નોંધ્યુ કે સ્ટેજ પર ભજવાતી રામલીલામાં જે માણસ રાવણનું પાત્ર ભજવતો હતો એના બદલે છેલ્લે બીજો કોઈ આવી ગયો હતો. એ રામ પર હુમલો કરવાની તૈયારીમાં જ હતો અને મેં એને ગોળી મારી દીધી. રાવણનું પાત્ર ભજવતો માણસ છેલ્લો સીન પૂરો કરીને બેક સ્ટેજ ગયો ત્યારે એ એના સ્થાને સ્ટેજ પર આવી ગયો હતો. એણે અપહરણમાં પણ ઘણા લોકોનો ઉપયોગ કર્યો હતો એવું કબુલ્યુ છે. પણ અંતે જતી વખતે એ જાતે જ સળગતા રાવણની આગમાં સળગી મુઓ. આજે એક સાથે બે રાવણ સળગ્યા.’

સૌએ ઘેલાણીને તાળીઓથી પોંખી લીધા. એક પત્રકારે પૂછ્યુ, ‘પણ મને એ નથી સમજાતું કે પંચ્યાસી વર્ષનો વૃદ્ધ ગૌરીશંકર શા માટે છોકરીઓનું અપહરણ કરે? એણે ન તો પૈસાની ડિમાન્ડ કરી છે ન તો અન્ય.’

ઘેલાણીના કપાળની કરચલીઓ વધારે તંગ થઈ. એમણે કહ્યુ, ‘ભાઈ, એ વાત બહું ઉંડી અને જીણી છે. ગૌરીશંકરના અંતિમ બયાન અને એના ગામમાંથી મળેલી માહિતી પરથી જે કારણ જાણવા મળ્યુ એ હચમચાવી દે તેવું છે. હું તમને થોડીક ડિટેઈલ કહું. ગૌરીશંકર મુળ નાયક. એમના બાપ દાદાઓ ભવાઈનો ધંધો કરતા. ગૌરીશંકર પણ ભવાઈનો અચ્છો કલાકાર. વર્ષો પહેલા ગામમાં આવતી રામલીલામાં એ રાવણનું પાત્ર ભજવતો. એવું આબેહુબ પાત્ર ભજવતો કે આખા પંથકમાં એ રાવણ તરીકે પ્રખ્યાત થઈ ગયેલો. ધીમે ધીમે ગૌરીશંકર ભુંસાતો ગયો અને રાવણ એના પર હાવી થતો ગયો. એને એમ થઈ ગયુ કે એ ખરેખર રાવણ છે. જ્યારે ભવાઈ મરવા પડેલી ત્યારે એ એના ઘરનો અસબાબ વેચીને પણ રામલીલાનું આયોજન કરતો અને રાવણનું પાત્ર ભજવતો. ધીમે ધીમે એની બધી જ પ્રોપર્ટી સાફ થઈ ગઈ અને ભવાઈ મરી પરવારી. એને રાવણનું પાત્ર ભજવવા ના મળે એટલે એ ઘાંઘો થઈ જતો. જ્યાં સુધી દર વર્ષે એ સીતાનું હરણ ના કરે ત્યાં સુધી એને ચેન ના પડતું. એણે નવરાત્રીના રામલીલાવાળાને ત્યાં પણ સંપર્ક કર્યો પણ ઉંમરને કારણે એને રાવણનું પાત્ર ના મળ્યુ. એની અંદરનો રાવણ હવે ભુરાયો થયો હતો. સીતાનું હરણ કરવા માટે એ તડપી રહ્યો હતો. અને એની અંદરના રાવણને સંતોષ આપવા માટે એણે આ બધી જ છોકરીઓના અપહરણ કર્યા. એમાંય સીતાનું નામ ધરાવતી છોકરીઓ જેમકે, જાનકી, વૈદેહી વગેરેના અપહરણો એણે કર્યા અને વિકૃત આનંદ લીધો. પણ હા, એ હતો પણ ખરેખર રાવણ જેવો જ. જેમ રાવણે માતા સીતાને હાથ પણ નહોતો લગાવ્યો એમ આ આઠે આઠ છોકરીઓનો વાળ પણ વાંકો નથી થયો. ઘણીવાર આવુ બનતું હોય છે. માણસ પાત્રમાં એટલો ઓતપ્રોત થઈ જાય કે એની સાચી ઓળખ ભુંસાઈ જાય અને એ પાત્ર જીવતું થઈ જાય. ગૌરીશંકર એક સાઈકીક કેસ હતો. આપણે ભવાઈ જેવી આપણી જુની પરંપરાઓને નથી સાચવી શક્યા એની આડઅસર ક્યારેક રાવણ બનીને રામાયણ પણ ઉભી કરી શકે છે… ’

પત્રકારોએ તાલીઓના ગડગડાટથી ઘેલાણીને વધાવી લીધા. એમને લાગ્યુ જાણે રામે તો એમના હાથમાં જશરેખા ના દોરી આપી પણ રાવણ દોરી ગયો. પણ જશ રેખા કદાચ એમના હાથમાં હતી જ નહીં. તાલીઓના ગડગડાટ વચ્ચે એક પત્રકાર ઉભો થયો અને બોલ્યો, ‘સાહેબ, આ બધું તો ઠીક છે. તમારુ કામ છે અને તમે કર્યુ. પણ તમારી બેદકારીને લીધે ગૌરીશંકર સળગી મર્યો એના માટે કોણ જવાબદાર? ખરેખર તો આના માટે તમને સસ્પેન્શસ કરવા જાેઈએ. એ મર્યો એમાં તો તમારી જ બેદરકારી હતી.’ તાત્કાલિક બીજા પત્રકારોએ આ મુદ્દો ઉઠાવી લીધો અને બીજા દિવસની હેડલાઈનમાં ઘેલાણીના હાથની અપજશ રેખા છપાઈ ગઈ, ‘કમિશ્નર સાહેબેની દૂરંદેશીએ રાવણને માત કર્યો. અને ઈન્સપેક્ટર ઘેલાણીની બેદરકારીએ એનો ભોગ લીધો.’

કમિશ્નરના સાહેબના પેઈડ ન્યુઝ ઘેલાણીની આંખમાંથી આંસુ બનીને સરકી પડ્યા. પોલીસ સ્ટેશનની ખખડધજ ખૂરશીમાં બેઠા બેઠા એ હાથની રેખાને તાકાતા હતાશાના દરિયામાં ડૂબી રહ્યાં હતા ત્યાંજ એમનો મોબાઈલ રણક્યો, એમણે કોલ રીસીવ કર્યો, ‘હેલ્લો, કોણ?’
સામેથી એક ખંધો આગના ભડકા જેવો અવાજ આવ્યો, ‘રાવણ….. રાવણ બોલું છું હું! ગૌરી શંકરનો દિકરો રાવણ. એ રાવણ જે રામથી હારતો નથી, બાણથી મરતો નથી, આગથી બળતો નથી અને હનુમાનથી ડરતો નથી. મને શોધીશ નહીં. હું જરૂર પાછો આવીશ… મારી રાહ જોજે. કદાચ આવતા દશેરાએ…હા…હા…હા’

સમાપ્ત

અકોલીના આંગણામાં બીજા નોરતાંની રાત રુમઝુમ કરતી ઉતરી આવી હતી. પંચ્યાસી વર્ષના ગૌરીશંકર બાપાએ માતાજીના ગોખમાં દીવો પેટાવ્યો. પવિત્ર અજવાળમાં જગદમ્બાનો ચહેરો સૂરજ જેમ ઝળહળી ઉઠ્યો. મૂર્તિને વંદન કરીને ગૌરીશંકર બાપાએ પાંચ દીવાની આરતી પેટાવી અને યજમાન ભાનુપ્રસાદ શેઠના હાથમાં આપી. બહારથી એક પડછંદ અવાજ જય જયકાર બનીને માતાજીના ચરણે વધેરાયો, ‘બોલો શ્રી અંબે માતકી જય….’

ચોકમાં ઉભેલા ભક્તોએ જય જયકારને જીલી લીધો અને આરતી શરૂ થઈ.

અડધા કલાકે આરતી પૂરી થઈ ત્યારે લાગતું હતું જાણે માતાજીએ હવાની ધરતી પર પોતાના કુમકુમ પગલાં પાડી દીધા છે. ગારીશંકર બાપાએ બધાને આશકા આપી અને ગરબા શરૂ થયા.

ઢોલ પર દાંડી વિંઝાઈ, ડ્રમ્સ ધમધમવા માંડ્યા, અને વિહવળ બનીને પગની પાનીઓમાં પુરાયેલો થનગનાટ ચોકમાં પડછડાયો. થોડી જ વારમાં ગરબાની રમઝટ બોલી ગઈ, ગરબા ક્વીન ફાલ્ગુની રાઠોેડે એક પછી એક ગરબા ઉપાડવા માંડ્યા, ‘હું…. તો ગઈ તી મેળે….’, ‘બહુચરમાંના ડેલા પાછળ કુકડે કુક બોલે… કુકડા તારી બોલી મને મીઠી મીઠી લાગે..’, ‘ચરર ચરર મારુ ચકડોળ ચાલે… આજે રોકડાંને ઉધાર કાલે…’

એક એકથી ચડિયાતી યુવતીઓ રાસમાં જોડાઈ હતી. પણ એમા સૌથી ખુબસુરત હતી જાનકી. મોગરાની દાંડલીમાંથી કોતરી કાઢી હોય એવી કાયા, ગુલાબની પાંદડીમાં ઉગતા સુરજની લાલાશ મીક્ષ કરી હોય એવી ત્વચા અને કટારીની ધાર જેવી પાપણો પર ટકટકી રહેલી આંખો. જે જાેતો એ બસ જોતો જ રહી જતો.

એક પુરુષના ચકળવકળ ડોળા ગરબે ઘુમતી જાનકી સાથે સાથે ગોળ ગોળ ઘુમી રહ્યાં હતા. પુરૂષની કાળી નજર ચણીયાચોળીમાં પેક થયેલા જાનકી થરકતા બદન પર રાસ રમી રહી હતી. આગળ, પાછળ, ઉપર, નીચે એમ શ્વાસોશ્વાસ અને નજરની ઉછળકુદ ચાલી રહી હતી.

રાસની રમઝટ એની ચરમ સીમા પર હતી, ઢોલ ફાડી નાંખવાનો હોય, ત્રીંબાલી તોડી નાંખવાની હોય, કી-બોર્ડનો કચ્ચરઘાણ વાળી નાંખવાનો હોય એમ સાંજિંદાઓ એના પર તૂટી પડ્યા હતા અને ધરતી ફાડીને બહાર આવેલી રામની જાનકી જેમ ધરતી ફાડીને અંદર પ્રેવેશી જવાનું હોય એમ આ જાનકી રમતે ચડી હતી. એના પગની પાનીની થાપથી ધરતી ફાટુ ફાટુ થઈ રહી હતી.

ત્યા જ અચાનક લાઈટ ગઈ. થોડીવાર હોહા થઈ ગઈ. ખૈલૈયાઓ થંભી ગયા. આસપાસ કાળુ ડિબાંગ અંધારુ હતું. વૈદેહી હાથમાં દાંડીયા પકડીને એના સ્થાને ઉભી હતી. અચાનક કોઈએ એના મોંએ ડુચો માર્યો અને એને દૂર ઘસડી ગયો. થોડે દૂર લઈ જઈ એને એક વાહનમાં બેસાડી અને વાહન રવાના થઈ ગયુ. લગભગ કલાક પછી એણે જાનકીના મોં પરનો ડુચો દૂર કર્યો એ સાથે જ એ ચીખી ઉઠી, ‘કોણ છે… કોણ છે તું? છોડી દે મને.’

જવાબમાં છાતીના પાટીયા બેસી જાય એવું એક અટહાસ્ય પડઘાયુ અને ફરીવાર એના મોંએ ડૂચો મારી દેવાયો. એક પુરુષે લાઈટર કરી એના અને જાનકીના ચહેરા વચ્ચે અજવાળુ પાથર્યુ અને ખંધા અવાજમાં બોલ્યો, ‘રાવણ …! રાવણ છું હું….! એ રાવણ જે રામથી હારતો નથી, બાણથી મરતો નથી, આગથી બળતો નથી અને હનુમાનથી ડરતો નથી.’

***

શોધખોળ ચાલી પણ જાનકી ક્યાંય ના મળી. આખરે કોઈનું ધ્યાન માતાજીના મંદીરના ઓટલા પાસે મુકેલી આરતીની થાળી નીચે પડેલા કાગળ પર ગયુ. એણે એ કાગળ ઉઠાવ્યો અને વાંચ્યુ, ‘રામ ભક્તો મેં જાનકીનું હરણ કર્યુ છે. એ હવે મારી વાટીકામાં રહેશે… લિ. રાવણ.

આયોજકોએ તપાસ કરતા ખબર પડી કે લાઈટની મેઈન સ્વીચ ઓફ થઈ ગઈ હતી. એમણે ફરી લાઈટ ચાલુ કરી. ચોકમાં ફરી ઉજાસ પથરાઈ ગયો. પણ માલતીબહેનના ચહેરે હજુ ઉદાસીનું અંધારું જ હતું. એમની દીકરી જાનકી ક્યાંય દેખાતી નહોતી. ધીમે ધીમે વાત આખા ચોકમાં ફરી વળી. ચારે તરફ હાહાકાર થઈ ગયો. શોધખોળ ચાલી પણ જાનકી ક્યાંય ના મળી. આખરે કોઈનું ધ્યાન માતાજીના મંદીરના ઓટલા પાસે મુકેલી આરતીની થાળી નીચે પડેલા કાગળ પર ગયુ. એણે એ કાગળ ઉઠાવ્યો અને વાંચ્યુ, ‘રામ ભક્તો મેં જાનકીનું હરણ કર્યુ છે. એ હવે મારી વાટીકામાં રહેશે… લિ. રાવણ. એ રાવણ જે રામથી હારતો નથી, બાણથી મરતો નથી, આગથી બળતો નથી અને હનુમાનથી ડરતો નથી. હા…હા…હા.. ’

***

અકોલી વિસ્તારમાં નવરાત્રીનું સ્થાન અચાનક કાળરાત્રીએ લઈ લીધું. વિસ્તારના ખ્યાતનામ શેઠ ધનશ્યામભાઈ અને માલતીબહેનની એકની એક દિકરી જાનકીનું અપહરણ થઈ ગયુ હતું. આ વિસ્તાર ઘેલાણીનો જ હતો. નાથુસાથે એ ઘટના સ્થળ પર આવ્યા. રાવણની ચીઠ્ઠી વાંચીને એમણે નાથુને આપી, નાથુબોલ્યો, ‘ફિકર નોટ સાહેબ! મૈં હું ના! આવા તો કેટલાંય રાવણોને મેં વગર બાણે વિંધ્યા છે. … જાનકી મળી જશે.’

‘નાથુ! ઈટ્‌સ નોટ અ જાેક.’ ઘેલાણી તાડુક્યા, ‘મામલો સિરિયસ છે. આ કેસ બહું પેચીદો લાગે છે. અને એને પકડવો એના કરતા પણ વધારે પેચીદો. પેલા રાવણનું તો ઠેકાણું પણ હતું કે એ લંકામાં રહેતો હતો. પણ આ રાવણનું તો ઠેકાણું પણ શોધવાનું છે અને એને પણ. તું ફટાફટ કોલ કરીને બધા જ વિસ્તારો સીલ કરી દે. એક પણ વાહન ચેકીંગ વિના શહેરની બહાર ના જવું જાેઈએ સમજ્યો. અને અહીંથી પણ કોઈ બહાર ના જાય એ પણ ધ્યાન રાખજે.’

‘વાહન તો ચેક કરાવી લઉં છું સર! પણ તમે કહો છો એ શક્ય નથી.’

‘અહીં લગભગ બેથી ત્રણ હજાર માણસો હતા. આખા અકોલી વિસ્તારના સૌથી મોટા ગરબાનું આયોજન અહીં થાય છે. આપણે આવીએ એટલીવારમાં તો કેટલાંય લોકો અહીંથી ચાલ્યા ગયા છે અને અત્યારે પણ અવરજવર ચાલું જ છે. એક એક માણસની તપાસ અને એમને રોકવા અશક્ય છે. ’

‘હા, સર વાત સાચી છે. ’ ઘેલાણીની આસપાસ બેઠેલા પાંચ છ માણસોમાંથી એક જણ બોલ્યો. ઘેલાણીએ એમની સામે જાેયુ, ‘આ બધુ આયોજન તમે જ કર્યુ છે રાઈટ?’

‘હા, સર! મારુ નામ મનસુખ પટેલ…… એકચ્યુલી સર….’

‘એક મિનીટ…’ ઘેલાણીએ એમને અટકાવ્યા અને નાથુને કહ્યુ, ‘નાથુ, તું તાત્કાલિક શહેરના બધા જ પોલીસ સ્ટેશનો પર ફોન કરી દે. અને પંદર વીસ માણસોની ટુકડીને તપાસના કામે લગાડી દે. અત્યારેને અત્યારે આ આખો વિસ્તાર ફેંદી મારે.’

‘ઠીક છે સર!’ કહી નાથુકામે લાગી ગયો. એ પછી ઘેલાણીએ મનસુખ ભાઈ સામે જાેયુ. મનસુખભાઈએ ફરી બોલવાનું શરૂ કર્યુ, ‘સાહેબ મારુ નામ મનસુખભાઈ પટેલ, અને મારી સાથે ધીરજભાઈ શુક્લા, જીવરાજભાઈ ગોર, વિનોદભાઈ તથા અરણજભાઈ છેે. છેલ્લાં પાંચેક વર્ષથી અમે જ અહીં ગરબાનું આયોજન કરીએ છીએ.’

ઘેલાણીએ એક પછી એક પાંચે પાંચ આયોજકોના ચહેરાને તાગી લીધા. એ પછી જાનકીના માતા પિતા અને બીજા પણ અન્ય લોકોની પૂછપરછ કરી થોડીક નોંધ ટપકાવી. રાતના અંધારાને કારણે ઘટના સ્થળની બહુ તપાસ ના થઈ એટલે સવારે ફરી તપાસ કરી. ગરબાનું આયોજન એક મોટા મેદાનમાં કરવામાં આવ્યુ હતું. એની પાછળનો રસ્તો અવાવરૂ અને જંગલ જેવો હતો. ત્યાંથી એમને એક વાનના ટાયરના નિશાન પણ મળ્યા. જેના દ્વારા અપહરણકારે જાનકીનું અપહરણ કર્યાની શંકા હતી. પણ ટાયરના નિશાન અને પુરાવાઓ ટીબીના પેશન્ટ જેમ થોડે દૂર જઈને જ દમ તોડી દેતા હતા. ઘેલાણી સમજી ગયા કે ગુનેગારને ખબર હશે કે ઘટના બને પછી વાહન સઘન વાહન ચેકીંગ થશે. એટલે એણે જાનકીને અહીં આસપાસમાં જ ગોંધી રાખી હશે. એ પછી ઘેલાણીએ બીજી રીતે તપાસ આદરી.

ગરબાનું આયોજન એક મોટા મેદાનમાં કરવામાં આવ્યુ હતું. એની પાછળનો રસ્તો અવાવરૂ અને જંગલ જેવો હતો. ત્યાંથી એમને એક વાનના ટાયરના નિશાન પણ મળ્યા. જેના દ્વારા અપહરણકારે જાનકીનું અપહરણ કર્યાની શંકા હતી. પણ ટાયરના નિશાન અને પુરાવાઓ ટીબીના પેશન્ટ જેમ થોડે દૂર જઈને જ દમ તોડી દેતા હતા.

***

જાનકીને ગુમ થયાને ચોવીસ કલાક કરતાં પણ વધારે સમય થઈ ગયો હતો. ઘેલાણી નર્મદાના ડેમમાંથી ખાબકતા જળ ધોધ જેવો પરસેવો પાડીને એને શોધી રહ્યાં હતા. તપાસ પૂરજાેશમાં ચાલું હતી. રાતના સડાબાર થયા હતા. ઘેલાણી અને નાથુબે દિવસથી ઘેર નહોતા ગયા. ફાંદ પર હાથ ફેરવતા ફેરવતા એ ખૂરશીમાં જ કલાકેકની ઉંઘ ખેંચી લેતા અને પછી કામે લાગી જતા.

બીજો દિવસ અને ત્રીજુ નોરતું. ઘડિયાલના કાંટા સાડાબારના સમય સાથે સાથે એક ઘટનાને પણ આકાર આપી રહ્યાં હતા. અકોલી પોલીસ સ્ટેશનથી ઘણે દૂર નવરંગ પાર્ટી પ્લોટમાં ગરબાની રમઝટ ચાલુ હતી. ખેલૈયાઓ મનમુકીને ગરબે ઘુમી રહ્યાં હતા. બધાનું ધ્યાન ગરબા જાેવામાં અને ગરબા રમવામાં હતું. માત્ર એક જણ એની કાળી નજર એક યુવતી પર ટકાવીને એની આસપાસ ઘુમી રહ્યો હતો. એ છોકરીનું નામ હતું વૈદેહી. પુરુષને એ પણ ખબર હતી કે વૈદેહીના મમ્મી અને પપ્પા બહાર પાર્કિંગ પાસે બેઠા હતા. એ લાગ જાેઈને વૈદેહી પાસે આવ્યો, કાનના પરદા ફાડી નાંએ એવા ગરબાના ધમધમાટ વચ્ચે એણે વૈદેહીની નજીક જઈને કહ્યુ, ‘વૈદેહી, ત્યાં પાર્કિંગ પાસે તારા ડેડીને એટેક આવ્યો છે, જલ્દી ચાલ.’

વૈદેહી એ જ ક્ષણે એની સાથે દોડી ગઈ. એ એને એક ગાડી પાસે લઈ ગયો અને કહ્યુ, તારા પિતા અંદર બેઠા છે ચાલ બેસી જા. જેવી વૈદેહી ગાડીમાં બેઠી કે એણે એના મોં પર રૂમાલ દાબી દીધો. કલાકે વૈદેહી ભાનમાં આવી ત્યારે એક ખંધો પુરુષ હાથમાં લાઈટર લઈ લાળવાળા ચહેરે એને તાકી રહ્યો હતો. એણે રાડ પાડી, ‘ક……ક….ક…. કોણ છો તમે?’

પેલાએ જીભ લપકારતા કહ્યુ, ‘રાવણ …. રાવણ છું હું…. એ રાવણ જે રામથી હારતો નથી, બાણથી મરતો નથી, આગથી બળતો નથી અને હનુમાનથી ડરતો નથી.’

***

રાવણે આખુ શહેર માથે લીધું હતું. બીજાથી લઈને આઠમાં નોરતાં સુધીમાં શહેરના જુદા જુદા વિસ્તારોમાંથી રોજ એક લેખે સાત છોકરીઓનું અપહરણ થયું હતું. ચારે તરફ હાહાકાર હતો. આ આધુનિક રાવણ પોલીસનું નાક વાઢીને આઠ દિવસમાં આઠ છોકરીઓ ઉઠાવી ગયો હતો. અને જતા જતા જાણે ભગવાન અને પોલીસને પડકાર ફેંકતો હોય એમ દરેક મંદીરે એક ચીઠ્ઠી મુકી જતો, ‘રાવણ…. રાવણ છું હું… એ રાવણ જે રામથી હારતો નથી, બાણથી મરતો નથી, આગથી બળતો નથી અને હનુમાનથી ડરતો નથી….હા..હા…હા….’
વાતાવરણમાં ખૌફ હતો. લોકો ફફડી પણ રહ્યાં હતા અને ગુસ્સે પણ હતા. પોલીસ પર માછલા ધોવાઈ રહ્યાં હતા. છોકરીઓ સમી સાંજે જ ઘરમાં પુરાઈ જતી હતી. શહેરમાં આયોજિત મોટાભાગના ગરબાઓ બંધ કરી દેવામાં આવ્યા હતા.

પોલીસ કમિશ્નરે એક મહત્વની મીટીંગ બોલાવી હતી. આમ તો દરેકે દરેક વિસ્તારના પોલીસ અધિકારીઓ એમના વિસ્તારની તપાસ કરી રહ્યાં હતા. પણ હવે એમ લોકલ તપાસથી કંઈ વળે એમ નહોતું. આ પ્રશ્ન હવે આખા શહેરનો અને આખી પોલીસજાતના નાકનો થઈ ગયો હતો. કમિશ્નર સાહેબે વીસ સક્ષમ પોલીસ અધિકારીઓની એક ટુકડી બનાવી હતી. અને એમાં પાંચ ફોરેન્સિક લેબના સભ્યો પણ હતા. આ આખી ટુકડીના ચીફ હતા ઈન્સપેક્ટર ઘેલાણી. અને એમને સાથ આપવા માટે નાથુ.

ઘેલાણીએ જ્યારે કમિશ્નર સાહેબના મોંએ આ વાત સાંભળી ત્યારે એ રાજી થઈ ગયા. એમણે નાથુને કોણી મારતા કહ્યુ, ‘નાથુ, લાગે છે કે સાહેબ હવે અંદર અંદર પસ્તાઈ રહ્યાં છે. આપણને ચીફ બનાવીને એમણે આપણા પ્રત્યેનો પ્રેમ દર્શાવી દીધો છે. આ રાવણ આપણા હાથમાં જશરેખા લઈને આવ્યો લાગે છે…. ’

ઘેલાણી અને નાથુવાત કરી રહ્યાં હતા એ વખતે એક જણે હળવેકથી કમિશ્નર સાહેબને કહ્યુ, ‘સાહેબ, આ શું કર્યુ? કોઈ નહીં ને ઈન્સપેક્ટર ઘેલાણીને તમે ચીફ બનાવ્યા?’

કમિશ્નર સાહેબે ચોપાટ પર ફેંકાતા પાસા જેવું હાસ્ય વેર્યુ અને બોલ્યા, ‘તમને ખબર ના પડે! એ ડોબો છે. અને આ કેસ બહું ભયંકર છે. લગભગ તો રાવણ પકડાવાનો નથી એટલે બધો અપજશ છેલ્લે એના માથે નાંખી દઈશ… અને કદાચ પકાડાઈ જશે તો આપણને ક્યાં જશ ખાંટતા નથી આવડતું? હેં.! શું સમજ્યા?’

***

કમિશ્નર સાહેબે પીવરાવેલી વિશ્વાસ નામની દવાના ઘેનમાં સરી રહેલા ઘેલાણી અને નાથુરાવણને શોધવા માટે આકાશ પાતાળ એક કરી રહ્યાં હતા. જે જે વિસ્તારોમાંથી છોકરીઓ ગાયબ થઈ હતી એમના સહિત આખા શહેરના ગુંડા મવાલીઓને અંદર કરીને એમની ચામડી ઉતરડાઈ જાય ત્યાં સુધી એમના રીમાન્ડ લીધા હતા પણ એમાંનો એકય રાવણ હતો પણ નહીં અને રાવણ વિશે કંઈ જાણતો પણ નહોતો. ગરબામાં આવનારા મહત્વના પરિવારો, ગરબાના આયોજકો, ઓરકેસ્ટ્રાવાળા, સ્ટોલ્સવાળા, મંડપવાળા, ગાયકો, વોચમેનો અને સફાઈ કામદારો સુધી એકે એક વ્યક્તિની કડકમાં કડક પૂછપરછ કરવામાં આવી હતી. એમના પર વોચ પણ રાખવામાં આવી હતી પણ એકેય વ્યક્તિ, એકેય ચહેરો રાવણ સાથે મેચ નહોતો થતો.

જે જે છોકરીઓ ગુમ થઈ એમના પરિવાર, એમના સગા – વ્હાલાની પણ તપાસ થઈ અને એ છોકરીઓની કોલેજ, એમના બોય ફ્રેન્ડસ, એમના લવર્સની પણ પૂછપરછ થઈ. પણ ત્યાંથી પણ રાવણનું અટહાસ્ય ના સંભળાયુ. ઘેલાણી એન્ડ ટુકડીએ આખુ શહેર ઉપર તળે કરી નાંખ્યુ હતુ પણ ક્યાંય રાવણનો પછડાયો સુદ્ધા પકડાયો નહીં. નવમાં નોરતાની સાંજે તો આખી ટુકડી થાકીને બેસી ગઈ. બધાના ચહેરા પરથી પરસેવા સાથે સાથે પ્રશ્ન પણ ટપકતો હતો, ‘આખરે આ રાવણ છે કોણ? અને છુપાયો છે ક્યાં?’

***

એ ગરબાના સ્થળથી થોડે જ દૂર હતી ત્યાંજ અંધારામાં અચાનક એની સામે કોઈક આવીને ઉભુ રહ્યુ અને એનો હાથ પક્ડયો, સીતાએ એના દેશી લહેકામાં હિંમતથી પૂછ્યુ, ‘કુણ સ અલ્યા?’

નવમું નોરતું હતું. શહેરભરના પાર્ટી પ્લોટ્‌સ બંદ કરી દેવામાં આવ્યા હતા. માત્ર પરા વિસ્તાર નાની નાની સોસાયટીઓમાં ક્યાંક ક્યાંક નાના પાયે ગરબાનું આયોજન થયુ હતું. શહેરના છેવાડે આવેલા રાજીવનગરની વસ્તીમાં એવા જ નાનાકડાં ગરબા ચાલી રહ્યાં હતા. આસપાસની વસ્તીના પચાસ સાઈઠ લોકો ભેગા મળીને ગરબાની ડીવીડીના તાલે ગરબા રમી રહ્યાં હતા. ગરીબ વર્ગની યુવતીઓ વર્ષો જુની ફેશનની ચણિયાચોળી પહેરીને રાસ રમી રહી હતી તો પણ એક આગવું સૌંદર્ય છલકાતું હતું. સ્પીકરમાંથી ખાબકતા હેમંત ચૌહાણના સ્વર પર રાસની છેલ્લી રમઝટ ચાલુ હતી. જુના દર્પણિયા આભલા ટાંકેલો સીતાનો ઘેરદાર ઘાઘરો હવામાં ગોળ ગોળ ઘુમી રહ્યો હતો અને ચુંદડી હવા સાથે પકડદાવ રમી રહી હતી. લગભગ એક કલાકથી સીતા રાસ રમી રહી હતી. થાક એની ત્વચા પરથી પરસેવો બનીને નીતરી રહ્યો હતો અને છાતી પરથી હાફ બનીને ઉલેચાઈ રહ્યો હતો. એના ગળામાં સોસ પડી રહ્યો હતો. એ રમતા રમતા બહાર નીકળી અને પાણી પીવા એના છાપરા તરફ ચાલી. એ છાપરામાં ગઈ પાણી પીધું, ઘર આડુ કર્યુ અને પાછી ગરબાના સ્થળ તરફ ચાલી…
એ ગરબાના સ્થળથી થોડે જ દૂર હતી ત્યાંજ અંધારામાં અચાનક એની સામે કોઈક આવીને ઉભુ રહ્યુ અને એનો હાથ પક્ડયો, સીતાએ એના દેશી લહેકામાં હિંમતથી પૂછ્યુ, ‘કુણ સ અલ્યા?’

અને જવાબમાં એના મોં પર રૂમાલનો ડુચો મારી એક પુરુષે લાઈટર ચાલુ કર્યુ. સીતાની કુમળી કીકીમાં એની અંગારા જેવી આંખનો ભાલો ભોંકતા બોલ્યો, ‘રાવણ …. રાવણ છું હું! એ રાવણ જે રામથી હારતો નથી, બાણથી મરતો નથી, આગથી બળતો નથી અને હનુમાનથી ડરતો નથી. ’

***

રાવણ સીતાનું હરણ કરીને ચાલ્યો ગયો. રાજીવ નગરમાં હાહાકાર થઈ ગયો. તાત્કાલિક પોલીસને જાણ કરવામાં આવી. ઘેલાણીના માથામાં આ સમાચાર ઘણનો ઘા બનીને વિંઝાયા….એ તાત્કાલિક એમની ટુકડી સાથે ઘટના સ્થળ પર પહોંચી ગયા. તપાસમાં એમને ત્યાંથી એમના વઢાયેલા નાક જેવી ચીઠ્ઠી મળી, ‘રાવણ…! રાવણ છું હું… અને હવે રામને મારવાનો છુ. મને ખબર છે કે તમે કોઈ મને પકડી નથી શકવાના. માટે આવતી કાલે દશેરાના દિવસે હું તમારી સામે આવીશ. ફુટબોલ ગ્રાઉન્ડ, કાંકરિયા. જ્યાં દર વર્ષે તમે રાવણને હણો છો ત્યાં આ વરસે રામ હણાશે. રાવણ દહનના સ્થાને હું આવીશ અને રામને હણીશ… હા…હા….હા…. પકડી શકો તો પકડી લો અને રોકી શકતો તો રોકી લો… લિ. રાવણ….. એ રાવણ જે રામથી હારતો નથી, બાણથી મરતો નથી, આગથી બળતો નથી અને હનુમાનથી ડરતો નથી. ’

ક્રમશઃ

(કોણ હશે રાવણ? શા માટે એ છોકરીઓના અપહરણ કરતો હશે? ઘેલાણી પાસે હવે ગણતરીના કલાકો જ બાકી છે. શું આ દશેરાએ ઘેલાણી ખરેખર રાવણને હણી શકશે કે રાવણ જ રામને હણી જશે. વાંચીશું દશેરાના દિવસે…)